Direct na de Tweede Wereldoorlog werd er voor de kinderen van de Openbare Scholen in Dordrecht  jaarlijks een groot Sinterklaasfeest met voorstellingen en films georganiseerd in Schouwburg Kunstmin. Elk kind kreeg na afloop een beker, bordje, kommetje, glas of ander aandenken mee.  De feesten werden tot in de jaren 80 georganiseerd. De souvenirs van de Sinterklaasfeesten, beter bekend onder de afkorting Sinfé, zijn tegenwoordig gewilde verzamelobjecten. Vier decennia vormgeving en decoratie worden weerspiegeld in een aandenken aan een spannende kindertijd.

Kekke keramiek, met haar oorsprong in Dordrecht, heeft een uitgebreide maar incomplete verzameling. Met de kennis van vijf andere verzamelaars is getracht een zo compleet mogelijk beeld van de verzameling te geven. Met dank aan Kees Suiker (oud-onderwijzer en jarenlang voorzitter van het organiserende committee) voor de teksten over de geschiedenis van de Sinterklaasfeesten en Margreet van der Linden voor de artikelen en verdere info over Sinfé en Ineke, Ingrid, Arnold en Noël voor het completer maken van het overzicht.

Korte geschiedenis
In 1944 werd de Commissie Sint Nicolaasfeest Openbare Scholen (Sinfé) opgericht met als doel het organiseren van een centraal jaarlijks Sinterklaasfeest. Initiatiefneemster was de wethouder van onderwijs, Mevrouw Smit-Pieters. Niet alleen het Lager- en Buitengewoon onderwijs  deden mee, ook een aantal scholen voor het Voortgezet Onderwijs (MULO, VGLO en ABSD) sloten zich aan.

In 1945 werd het eerste feest georganiseerd. Voor de kleuters en lagere school leerlingen werd voor elke leeftijdsgroep door het Dordts Onderwijs Toneel een toneelstuk opgevoerd. Klassen uit het Voortgezet Onderwijs kregen een film te zien. De commissie zorgde voor een geschenk voor alle leerlingen en een bezoek van Sint en Piet aan de scholen. Eind jaren zeventig haakte het kleuteronderwijs om pedagogische redenen af. Het feest was te massaal. Het Voorgezet Onderwijs trok zich in de jaren zeventig ook terug. Het bleek lastig om voor deze leerlingen nog een boeiende invulling te blijven bedenken. In 1984 heeft de commissie haar werkzaamheden moeten staken. De kosten werden te hoog en er waren te weinig vrijwillgers te vinden voor de organisatie en het verzorgen van de toneelstukken. Ook gingen steeds meer scholen zelf iets organiseren.

Het geschenk
In de beginjaren kregen de kinderen na afloop van het feest alleen snoep mee naar huis. Het gebrek aan suiker in 1945 was voor de commissie aanleiding om een tocht door de stad te organiseren waarbij Sint en Pieten suiker ophaalden.

Van1951 t/m 1968 was het cadeautje van keramiek, gemaakt door aardewerkfabriek Petrus Regout/De Sfinx uit Maastricht; bekers, bordjes, kommetjes gevuld met snoep. Regout gebruikte hiervoor hun bestaande populaire series aardewerk, bv de pastel- en boerenbont serviezen. Er is echter nog geen object uit 1951 gevonden. Voor de jaargangen 1963 en 1964 werden bv delen van het servies ‘Family Gay’ gebruikt. Voor de Dordtse feesten werden de objecten voorzien van het Sinfé logo, jaartal of nummer (1954 is bv nr. 10). Van 1969 t/m 1971 verzorgde de aardewerkfabriek ‘De Toekomst’ uit Oosterhout het aandenken.

Ook enkele scholen uit Zwijndrecht en ‘s-Gravendeel deden aan een aantal edities mee en hadden hun eigen logo. Er zijn ook objecten bekend uit Sneek en Apeldoorn (zie foto’s onderaan). De objecten van aardewerk werden tot en met 1971 uitgegeven en weerspiegelen met hun decors en kleuren het veranderende modebeeld tijdens beide decennia. Na 1971 koos de commissie voor glazen objecten omdat het keramiek te duur werd.

Per jaar zijn soms meerdere verschillende geschenken bekend, in verschillende decors en kleurvarianten, afgestemd op de leeftijd van de kinderen. In de periode na 1971 is steeds maar 1 object per jaar bekend. Waarschijnlijk omdat er nu alleen kinderen uit het lager onderwijs naar het feest kwamen. Maar was een  glazen voetbal (mogelijk een hint naar het EK 1980) voor iedereen leuk?

Overzicht Sinfé aandenken 1951-1971
Uitvoering Regout/Sfinx Maastricht en De Toekomst.
(Foto’s voorzien van jaartal en jaarnummer. Klik de foto’s aan voor meer info).

Overzicht Sinfé aandenken 1972-1984
Vanaf 1972 werden de cadeaus in glas uitgevoerd. Het is niet bekend welk bedrijf het maakte. Het decor is een ontwerp van Frans v/d Berg, oud onderwijzer in Dordrecht. Op de glazen voetbal uit 1980 is een sticker aangetroffen met ‘Oberglas’ een fabriek uit Oostenrijk (De foto’s zijn voorzien van jaartal en jaarnummer)

Feesten en aandenken in andere plaatsen
Ook in andere plaatsen in Nederland werden Sinterklaasfeesten voor het onderwijs georganiseerd. Uit Zwijndrecht zijn 2 objecten bekend. In Sneek werd al vanaf 1925 een jaarlijks Sinterklaasfeest georganiseerd en vanaf 1954 werd gekozen voor een serviesstuk als aandenken. Men koos dezelfde producten als Dordrecht, bij Regout. Niet altijd in meerdere kleurvarianten, wel meestal met eigen logo. Hoewel het feest in Sneek niet Sinfé heette, stond het wel op het aardewerk, soms zelfs met het Dordste jaarnummer erbij. Ook het ‘Family Gay’ servies van Regout werd gebruikt, maar Sneek koos voor een bordje met een iets grotere diameter.

Verschil in kleurgebruik kommetje 1962 Sneek en Dordrecht

Er is 1 beker bekend van de Apeldoornse Sinterklaas Kommissie, die in 1951 haar 50 jarig bestaan vierde. Het is niet bekend of dit een eenmalige uitgave was. De Kommissie organiseert nog steeds jaarlijks een voorstelling voor groepen uit het Basisonderwijs.

Ken je meer varianten? Geef ze door via info@kekkekeramiek.nl!

© 2016-2021 Teksten en afbeeldingen: kekkekeramiek.nl